وجه به سياستهاي كلي نظام،راهي براي پيشرفت كشور
«امروز نظام اسلامى، جمهورى اسلامى، ملت و جوانان ايران در دنياى اسلام مثل ستاره مىدرخشند. به شما نگاه مىكنند و از شما الهام مىگيرند. مراقب خودتان باشيد. وحدت خودتان را حفظ كنيد. اميد خودتان را به آينده حفظ كنيد. مسئولان قدر اين ملت را بدانند. دستگاههاى مختلف نظام اسلامى با وحدت و همدلى كارهايى را كه برعهده آنهاست، بهخوبى انجام دهند و ملت را از كاركرد و تلاش خود خشنود و راضى كنند.»
اينها بخشي از بيانات مقام معظم رهبري است كه در آن، با اشاره به جايگاه جمهوري اسلامي ايران، مردم و بويژه مسئولان كشور را بر لزوم حفظ وحدت تاكيد داده اند. مقام معظم رهبري با اشاره به مسايل داخلي و خارجي كشور، جايگاه فعلي ايران اسلامي را مناسب و رو به جلو ارزيابي مي كنند و در عين حال تاكيد مي كنند كه تا نقطه مطلوب فاصله هايي وجود دارد.
سياست داخلي هر كشوري بخش هاي مختلفي را شامل مي شود كه هر كدام در جاي خود حائز اهميت است و در ضمن در كشورهاي مختلف، تعيين خط مشي ها براي اداره هر يك از اين ابعاد، بر عهده يك افراد يا گروه هاي مرجع خاصي است.
در كشور ما نيز مقام معظم رهبري در كنار بيانات و رهنمودهايي كه در سخنراني هاي مختلف خود مطرح مي كنند، بطور رسمي تر، در قالب سياست هاي كلي بخش هاي مختلف كشور خط مشي مناسب براي اداره كشور را نشان مي دهند.
البته تعيين اين خط مشي ها و در نتيجه تهيه سياست هاي كلي هر بخش، در نظام جمهوري اسلامي ايران با مشورت و كار جمعي يك گروه مشورتي به نام مجمع تشخيص مصلحت نظام انجام مي گيرد كه به جز اعضاي حقوقي آن نظير روساي سه قوه، از تعدادي عضو حقيقي نيز بهره مي گيرد كه توسط مقام معظم رهبري منصوب مي شوند.
يكي از مهمترين وظايف مجمع تشخيص مصلحت نظام، ارايه مشاوره به مقام معظم رهبري در تعيين سياست هاي كلي نظام جمهوري اسلامي ايران است. طبق اصل 110 قانون اساسي، «تعيين سياست هاي كلي نظام جمهوري اسلامي ايران» پس از مشورت با مجمع تشخيص مصلحت نظام، از وظايف رهبري شمرده شده است.
از سال 1377 تا كنون بيش از 30 مورد مورد سياست كلي توسط مجمع تشخيص مصلحت نظام تصويب وتقديم مقام معظم رهبري شده كه از اين ميان تعدادي از سوي رهبر انقلاب ابلاغ و تعدادي نيز جهت تصويب نهايي و ابلاغ، در اختيار ايشان قرار داده شده است.
تعيين اين خط مشي ها و در نتيجه تهيه سياست هاي كلي هر بخش، در نظام جمهوري اسلامي ايران با مشورت و كار جمعي يك گروه مشورتي به نام مجمع تشخيص مصلحت نظام انجام مي گيرد كه به جز اعضاي حقوقي آن نظير روساي سه قوه، از تعدادي عضو حقيقي نيز بهره مي گيرد كه توسط مقام معظم رهبري منصوب مي شوند
امور فرهنگي، مسكن و شهرسازي، امور اجتماعي - سياسي، امور دفاعي، امنيت ملي، پدافند غير عامل، آمايش سرزميني، توسعه پايدار، اقوام و مذاهب، مشاركت اجتماعي، مديريت و نظام اداري، خودكفايي امنيتي و دفاعي، امنيت اقتصادي و امور ايثارگران از جمله حوزه هايي هستند كه از سال 77 تا امروز سياست هاي كلي براي آنها تعريف و بعضا ابلاغ شده است. البته به اين فهرست بايد برنامه هاي پنج ساله توسعه را نيز اضافه كرد.
نقطه مطلوبي كه به آن اشاره شد، در واقع همان مواردي است كه در متن سند چشم انداز بيست ساله كشور يا سند ايران 1404 به آنها اشاره شده، از جمله اينكه در بخشي از اين سند آمده است: جامعه ايراني در افق اين چشم انداز چنين ويژگي هايي خواهد داشت كه توسعه يافته، متناسب با مقتضيات فرهنگي، جغرافيايي و تاريخي خود، متكي بر اصول اخلاقي و ارزش هاي اسلامي، ملي و انقلابي، با تاكيد بر مردم سالاري ديني، عدالت اجتماعي، آزادي هاي مشروع، حفظ كرامت و حقوق انسان ها و بهره مندي از امنيت اجتماعي و قضايي است.
اما رسيدن به چنين جايگاهي ملزوماتي دارد كه به گفته مقام معظم رهبري، يكي از مهم ترين لوازم آن، اتحاد و وحدت ميان مردم كشور و ميان مسئولان است؛ كما اينكه در سخنراني هاي خود بارها به اين مساله اشاره كرده اند:
«اين مساله اتحاد و وحدت كلمه در ميان مسلمانان و امت اسلام با يك نگاه؛ و در ميان ملتهاى مسلمان در هر كشورى، اتحاد ميان مردم كشور و ابعاض گوناگون اين ملتها، مهم است؛ در مورد ما هم همين صادق است. اينى كه ما مكرر عرض ميكنيم به جناحهاى سياسى، به مسئولين محترم براى حفظ وحدت، به كسانى كه داراى منبر گفتگو هستند؛ چه روزنامه، چه پايگاههاى اينترنتى، چه بلندگوهاى گوناگون دستگاههاى اجرائى و غير اجرائى، توصيهى ما دائماً به دوستان، برادران، مسئولان، صاحبان قلم، صاحبان بيان نسبت به امر وحدت، به خاطر اين است كه وحدت يك عنصر عظيم است و كشور ما با اتحادى كه خوشبختانه ملت دارند - كه اين اختلافات گوناگون نتوانسته است خوشبختانه ملت را تجزيه كند - يكپارچگىاش در حد بالائى محفوظ مانده است. مسئولين هم اختلاف سليقه دارند، اما اختلاف سليقه تا وقتى كه به گريبانگيرى منتهى نشود، هيچ اشكالى ندارد. همين اتحاد و اين همدلى توانسته است كشور را در چشم دشمنان به عنوان يك مجموعهى مقتدر، به عنوان يك كشور مقتدر حفظ بكند. الان هم همين جور است. من چندى پيش سفارش كردم نسبت به اتحاد و وحدت؛ خوشبختانه مسئولين محترم قوا تجاوب كردند؛ خيلى با ارزش است.»
در كشور ما نيز مقام معظم رهبري در كنار بيانات و رهنمودهايي كه در سخنراني هاي مختلف خود مطرح مي كنند، بطور رسمي تر، در قالب سياست هاي كلي بخش هاي مختلف كشور خط مشي مناسب براي اداره كشور را نشان مي دهند
ايشان تاكيد كرده اند كه در صورت حفظ وحدت و يكپارچگي، وضعيت ايران در عرصه هاي مختلف داخلي و خارجي، در جايگاهي كه شايسته ملت ايران است قرار مي گيرد:
«وحدت ملت ايران، اتحاد كلمه مسئولان كشور، همكارى دستگاههاى مختلف، وظيفهشناسى و مسئوليتشناسى آحاد مردم مي تواند ما را به پيشرفتهاى بيشترى برساند، مي تواند آن چهرهاى را كه متناسب با اين كشور و اين ملت عزيز و با استعداد است، براى ما به وجود بياورد.»
در واقع تاكيد رهبري بر اين مساله، نوعي آسيب شناسي وضعيت كنوني كشور نيز محسوب مي شود چراكه ميتوان فهميد كه يكي از بزرگترين موانع در راه پيشرفت كشور در زمينه هاي مختلف داخلي و خارجي، نقض كردن گاه و بيگاه اصل وحدت توسط مسئولان كشور است و همين مساله به عنوان يكي از مهمترين نقاط ضعف كشور محسوب مي شود.
اما مهمترين نقطه قوت نظام در اين مسير، وجود همين خط مشي هاست كه همانطور كه اشاره شد، هم در بيانات مقام معظم رهبري قابل احصاء است و هم در سياست هاي كلي كه از سوي ايشان ابلاغ مي شود وجود دارد اما لازمه برتري يافتن نقاط قوت بر نقاط ضعف، اهتمام بيشتر مسئولان به رهنمودهاي رهبري و حركت بر اساس سياست هاي كلي نظام به عنوان يك اصل است.
حسين آشنا
بخش سياست تبيان
چشمانداز 1404 و جايگاه فعلي جمهوري اسلامي ايران
هر كشور و نظامي براي رسيدن به نقطه مطلوب و قابل قبول خود بايد اهدافي را تعريف كند تا به عنوان افق و چشم انداز آينده آن كشور شناخته شود و بتواند تمامي مسئولان آن كشور را به سمت آن افق رهنمون سازد.
يكي از تاثيرات مهم و با ارزشي كه مي توان براي چنين چشم اندازي متصور بود، ايجاد ثبات در مديريت يك كشور است چراكه اگر قرار باشد آن كشور به اهداف بلند مدت خود يعني همان اهداف تعريف شده در چشم انداز برسد، بايد در مسيري حركت كند كه در انتها به آن نقطه مطلوب مي رسد.
در واقع تبيين يك چشم انداز براي يك كشور، مسير روشني را در اختيار مسئولان آن كشور قرار مي دهد تا با نگاه مستمر به آن، طي طريق كنند و اين مسير شاخصي براي سنجش ميزان انحراف آنها از چشم انداز كشور باشد.
بر همين اساس، ضروري است كه برنامه ها؛ سياست ها و قوانين مصوب يك كشور كه ممكن است كوتاه مدت، ميان مدت يا حتي بلند مدت باشد، با اهداف و چشم انداز تبيين شده در افق مسير مذكور هماهنگ و در همان راستا باشد.
در كشور ما و در دوران پس از پيروزي انقلاب اسلامي نيز بعد از آنكه از بار بحران هايي نظير قائله هاي داخلي و جنگ هشت ساله كاسته و جمهوري اسلامي ايران كم كم به كشوري رو به توسعه شناخته شد، مسئولان بلندپايه نظام ضرورت تبيين يك چشم انداز براي آينده كشور را احساس كردند و بدين ترتيب بود كه پس از هماهنگي هاي لازم با رهبري نظام، سند چشم انداز بيست ساله كشور را تهيه و تدوين كردند.
اين سند در 13 آبان 1382 توسط رهبر معظم انقلاب به سران قواي سهگانه ابلاغ شد ولي با توجه به اينكه آغاز اين سند از سال 1384 مد نظر قرار گرفته بود، اهداف تعريف شده در آن بايد تا سال 1404 - به عنوان افق اين چشم انداز - محقق شود و بر همين اساس، از اين سند به عنوان «چشم انداز 1404» يا «ايران 1404» هم ياد ميشود.
طبق آنچه در متن اين سند تاكيد شده است، سياست هاي و برنامه هاي توسعه نظام بايد با چشم انداز 1404 و در راستاي تحقق آن باشد. در بخش پاياني متن سند چشم انداز بيست ساله آمده است:
«ملاحظه: در تهيه، تدوين و تصويب برنامه هاي توسعه و بودجه هاي ساليانه، اين نكته مورد توجه قرار گيرد كه شاخص هاي كمي كلان آن ها از قبيل نرخ سرمايه گذاري، درآمد سرانه، توليد ناخالص ملي، نرخ اشتغال و تورم، كاهش فاصله درآمد ميان دهك هاي بالا و پايين جامعه، رشد فرهنگ و آموزش و پژوهش و توانايي هاي دفاعي و امنيتي، بايد متناسب با سياست هاي توسعه و اهداف و الزامات چشم انداز، تنظيم و تعيين گردد و اين سياست ها و هدف ها به صورت كامل مراعات شود.»
رسيدن به اهدافي كه در افق 1404 تعريف شده، نيازمند همدلي بيشتر مسئولان كشور بويژه سران سه قوه است و تحقق سند چشم انداز بايد مورد وثوق همه دستگاه ها، نهادها، سازمان ها و حتي گروه ها و احزاب مختلف كشور باشد
مطابق تاكيد اين سند، «در چشمانداز بيست ساله، ايران كشوري است توسعه يافته با جايگاه اول اقتصادي علمي و فناوري در سطح منطقه با هويت اسلامي و انقلابي، الهام بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و موثر در روابط بينالملل.»
طبق اعلام مسئولان كشور، تاكنون در برخي عرصه ها مطابق اهداف سند چشم انداز پيش رفته ايم كه از جمله آنها مي توان به عرصه هاي توليد علم، برخورداري از علوم و دانش هاي روز از جمله نانو تكنولوژي با استفاده از ظرفيت هاي دانشمندان بومي، ارتقاء قدرت دفاعي و بازدارندگي با بهره گيري از انواع سامانه هاي بومي و الهام بخشي براي برخي ملل و دولت ها بويژه در موضوع بيداري اسلامي اشاره كرد.
«برخوردار از دانش پيشرفته، توانا در توليد علم و فناوري، متكي بر سهم برتر منابع انساني و سرمايه اجتماعي در توليد ملي» و «امن، مستقل و مقتدر با سامان دفاعي مبتني بر بازدارندگي همه جانبه و پيوستگي مردم و حكومت»، دو بند از بندهاي سند چشم انداز است كه شايد بيش از بخش هاي ديگر آن به سمت تحقق پيش رفته باشد؛ چنانچه تعداد مقالات توليدي در دانشگاههاي كشور، رشد توليد علم و توليد و بهينه سازي سامانه هاي دفاعي و نظامي بيانگر اين مساله است.
اما هنوز بخش ها و عرصه هاي زيادي وجود دارد كه با اهداف تعريف شده در سند چشم انداز فاصله دارد يا طبق ادعاي برخي كارشناسان و تحليلگران، در برخي موارد از اهداف افق 1404 فاصله گرفته است.
در يكي از بندهاي سند چشم انداز، وضعيت ايران در افق 1404 اينگونه ترسيم شده است: «دست يافته به جايگاه اول اقتصادي، علمي و فناوري در سطح منطقهي آسياي جنوب غربي (شامل آسياي ميانه، قفقاز، خاورميانه و كشورهاي همسايه) با تاكيد بر جنبش نرم افزاري و توليد علم، رشد پرشتاب و مستمر اقتصادي، ارتقاء نسبي سطح درآمد سرانه و رسيدن به اشتغال كامل.»
با وجود تاكيد مصرح در اين بند، به نظر مي رسد كه هرچند به لحاظ توليد علم و كسب جايگاه اول در عرصه فناوري رشد قابل قبولي را در كشور شاهد هستيم اما به نظر مي رسد در بخش هاي مهم ديگري بخصوص در عرصه هاي اقتصادي، رشد پرشتاب و مستمر اقتصادي، ارتقاء نسبي سطح درآمد سرانه و رسيدن به اشتغال كامل با مشكلاتي مواجه هستيم.
مطابق تاكيد اين سند، «در چشمانداز بيست ساله، ايران كشوري است توسعه يافته با جايگاه اول اقتصادي علمي و فناوري در سطح منطقه با هويت اسلامي و انقلابي، الهام بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و موثر در روابط بينالملل.»
رسيدن به اهدافي كه در افق 1404 تعريف شده، نيازمند همدلي بيشتر مسئولان كشور بويژه سران سه قوه است و تحقق سند چشم انداز بايد مورد وثوق همه دستگاه ها، نهادها، سازمان ها و حتي گروه ها و احزاب مختلف كشور باشد.
امسال، در حالي به سي و چهارمين سالگرد پيروزي انقلاب اسلامي نزديك مي شويم كه فشارها و تحريم ها بيشتر و بيشتر شده است و در چنين شرايطي، ضرورت تلاش براي تحقق سند چشم انداز بيست ساله بيش از پيش احساس مي شود؛ چنانچه در متن سند چشم انداز نيز بر ويژگي هايي نظير «فعال، مسئوليت پذير، ايثارگر، مومن، رضايتمند، برخوردار از وجدان كاري، انضباط، روحيه تعاون و سازگاري اجتماعي، متعهد به انقلاب و نظام اسلامي و شكوفايي ايران و مفتخر به ايراني بودن»، تاكيد شده است.
حسين هرمزي
بخش سياست تبيان
مقبوليت ولايت فقيه از رموز پيروزي انقلاب بود
ايام دهه فجر همواره فرصت مناسبي براي تشريح اهداف و آرمان هاي اوليه انقلاب اسلامي بوده است؛ فرصتي كه مي توان از آن براي سنجش ميزان دستيابي به اين اهداف بهره گرفت.
حسين شيخ الاسلام، مشاور بين الملل رييس مجلس و تحليلگر مسائل سياست خارجي در همين رابطه معتقد است كه حضور مردم و مقبوليت نظريه ولايت فقيه نزد انان از رموز پيروزي انقلاب بوده است و تا اين عوامل وجود داشته باشد انقلاب هم باقي است.
مشروح گفت و گوي تبيان با حسين شيخ الاسلام را در زير مي خوانيد:
به نظر شما جمهوري اسلامي ايران بعد از گذشت 34 سال از سالگرد پيروزي آن چقدر به اهداف خود دست يافته است؟
زماني كه جمهوري اسلامي پيروز شد اين اتفاق برخلاف نظرات استكبار و خواست شاهنشاهيهاي منطقه بود لذا همه براي نابودي آن كمر همت بسته بودند و پيروزي انقلاب هم عليرغم خواست آنها اتفاق افتاد. بعد از آن هم آنها با توطئهها، كودتاها، اختلافهاي قومي و مذهبي مساله كردستان، خلق مسلمان و درگيريهاي شرق كشور ميخواستند نظام را ساقط كنند اما ملت پاي جمهوري اسلامي ايستادند. يكي از مهمترين اين توطئهها هم جنگ تحميلي بود. وقتي صدام قرارداد 1975 را در پارلمان عراق پاره كرد، گفت پاسخ را در تهران ميدهم و اين اتفاق هم ممكن بود و او از نظر موازنه قدرت بايد به تهران ميرسيد. در آن زمان ارتش و سپاه در حال شكلگيري بودند و خائني مثل بنيصدر حاكميت ميكرد، منافقين در حال ترور بودند، گروگانهاي آمريكايي در ايران حضور داشتند و كشور تحت تحريم بود اما آنها موفق نشدند و ملت پشت سر امام و انقلاب ايستادند و خون و جانشان را دادند اما انقلاب اسلامي را حفظ كردند.
با تمامي توطئهها حتي جنگ تحميلي هم نتوانست خدشهاي به نظام جمهوري اسلامي وارد كند البته اين به اين معنا نيست كه ما هزينهاي براي تثبيت نظام نداديم، اما اين هزينهها در قبال حفظ نظام، هزينه بالايي نبود.
يكي از مهمترين اين توطئهها هم جنگ تحميلي بود. وقتي صدام قرارداد 1975 را در پارلمان عراق پاره كرد، گفت پاسخ را در تهران ميدهم و اين اتفاق هم ممكن بود و او از نظر موازنه قدرت بايد به تهران ميرسيد. در آن زمان ارتش و سپاه در حال شكلگيري بودند و خائني مثل بنيصدر حاكميت ميكرد، منافقين در حال ترور بودند، گروگانهاي آمريكايي در ايران حضور داشتند و كشور تحت تحريم بود اما آنها موفق نشدند و ملت پشت سر امام و انقلاب ايستادند و خون و جانشان را دادند اما انقلاب اسلامي را حفظ كردند
تئوري طراحي شده توسط امام(ره) چطورتوانست در بين اذهان عمومي جا باز كند؟
امام در آن دوران نظريهاي را در دنياي وانفساي ماديگرايي كه شيطان در آن حرف اول را ميزد ارائه كرد و آن نظريه اين بود كه حكومت از آن خدا، ائمه و رسول خداست و در غياب امام زمان (عج)، بر عهده ولي فقيه عادل خواهد بود. اين نظريه در تقابل با استكبار قرار گرفت و كساني كه ميخواستند فساد و شاهنشاهي وجود داشته باشد در مقابل خداييگري قرار گرفتند و نظريه ولايت فقيه امام (ره) پاسخ خوبي به سردرگمي آن زمان بود. اين سردرگمي به اين دليل بود كه كلا معنويت به ويژه در غرب سركوب شده بود البته غربيها ميفهمند كه معنويتي وجود دارد اما نميدانستند چطور بايد آن را با دنيا و ماديات تطابق دهند.
جمهوري اسلامي و نظريهي ولايت فقيه در عمل و حرف، ماده و معنا، دنيا و آخرت، دين و سياست را يكپارچه كرده بود و به اين سوال پاسخ داده بود.
اين نظريه چقدر توانسته دراجرا موفق باشد؟
در حال حاضر نيز پس از گذشت بيش از 30 سال از انقلاب اين نظريه عليرغم همه فشارها و توطئهها موفق بوده است. در اين سالها همه چيز شفاف شد و نبردي با پايگاه قوي استكبار در منطقه يعني اسرائيل كه بزرگترين ظلم مجسم تاريخ ماست، شكل گرفت. در اين قضيه ما پيش رفتيم و امروز اسرائيل و صهيونيستها به مراتب ضعيفتر از گذشته شدهاند حتي لابي صهيونيستي در اروپا و آمريكا هم تضعيف شده است. به صراحت ميتوان گفت كه پيروزي فلسطين در جنگ هشت روزه و 22 روزه از نتايج انقلاب اسلامي بوده است و روحيه مقاومت حزبالله، حماس و جهاد از انقلاب ما برآمده است.
انقلاب چقدر به اهداف خود در زمينه اقتصادي و سياسي دست يافته است؟
پيش از انقلاب اسلامي از جنبه اقتصادي و سياسي ميتوان گفت كه شاه نفت را در راهبرد آمريكا استخراج ميكرد، نه راهبرد ملت ايران در واقع نفت ايران بر اساس نيازهاي استكباري آمريكا استخراج ميشد و ما از شش ميليون بشكه نفت استخراج شده، پنج و نيم ميليون بشكه نفت را براي اهداف آنها صادر ميكرديم. مهمترين دستاورد ما در انقلاب، استقلال بود. قبل از انقلاب هم ارتش ايران كشته ميداد، خون ميداد و پول ايران براي اهداف آمريكايي خرج آن ميشد. اين ارتش امنيت خروج نفت را در خليجفارس و تنگه هرمز براي منافع آمريكاييها تامين ميكرد و در واقع آمريكاييها بودند كه پيچ نفت را در دست داشتند. پيش از انقلاب امكانات مادي و معنوي ما براي اهداف آمريكا هزينه ميشد. در جنگ آمريكا عليه صدام هم شاهد كشته و مجروح شدن هزاران نفر از ارتش آمريكا بوديم اما در نتيجه اهداف ايران محقق شد، صدام ساقط شد و اكثريت در عراق حكومت كرد كه اين نتيجه استقلال و اراده سياسي جمهوري اسلامي است.
-به نظر شما مهمترين رموز پيروزي انقلاب چه بوده است؟
به نظر من حضور مردم و مقبوليت نظريه ولايت فقيه نزد مردم از رموز پيروزي انقلاب بوده است يعني علاوه بر حضور ملت در صحنه، ايدئولوژي و مكتب اسلام، نظريه ولايت فقيه و تلقي دقيقتر از اسلام ناب محمدي و همچنين كيفيت رهبري موجب پيروزي انقلاب شد و تا اين عوامل وجود داشته باشد انقلاب هم باقي است يعني اگر مردم در صحنه و پشتيبان انقلاب و رهبري باشند، به اين ايدئولوژي اعتقاد داشته باشند و رهبري مشخصي داشته باشند كه اكنون حضرت آيتالله خامنهاي آن را بر عهده دارند، بقاي انقلاب هم تضمين خواهد شد.
-جمهوري اسلامي در سالهاي گذشته چقدر در صدور گفتمان انقلاب موثر بوده است؟
بيداري اسلامي در كشورهاي اسلامي و عربي منطقه برگرفته از انقلاب اسلامي و ايدئولوژي نظام جمهوري اسلامي بود. بسياري از اين كشورها هم انقلاب خود را از نمازهاي جمعه و با شعار "الله اكبر" آغاز كردند. اگرچه برخي از آنها رهبري درست و برخي ايدئولوژي درستي ندارند اما به هر حال استبدادي را ساقط ميكنند و ضداستكباري و ضداسرائيلي هستند كه اين همان نظريه امام است كه مردم با پشتوانه تئوري اسلامي در مقابل تئوريهاي بيگانه در صحنه حضور پيدا كنند.
سارا كيان
بخش سياست تبيان
شـناخت هـر چيزى از دو طريق ميسر است: اول از طريق شناخت اضداد آن از بـاب((تعرف الاشـيا بـاضدادها)) كـه ايـن نوع شناخت را در اصطلاح شناخت جدلى مى نامند.
دوم شـناخت از طـريق علل و اسباب و ريشه هاى آن و اين نوع شناخت رااصـطلاحات شـناخت برهانى مى گويند كه بوعلى سينا اين نوع شناخت را بهترين نوع شناختها و شناخت تام معرفى كرده است چنان كه گفت:
و الـعلم التام فى باب التصديق ان يعلم الشى باسبابه و در اصطلاح فلاسفه رأج است كه : ذوات الاسباب لاتعرف الا باسبابها.
از آنـجا كـه هر حادثه و پديده اى داراى علل و عواملى است كه در پـيدايش آن نقش مستقيم يا غير مستقيم داشته و انقلاب اسلامى ايران نـيز از ايـن قانون مستثنى نيست اگر بخواهيم شناخت كامل و آگاهى صـحيحى از آن داشـته باشيم بايد علل و عواملآن را كه در پيدايش آن نـقش داشـته اند بـشناسيم زيـرا بـدون شناخت ريشه ها شناخت اصل انـقلاب ميسر نخواهد بود لذا ما در اين درس در صدد آنيم تا آنجا كـه فـرصت اجازه دهد در اطراف علل و ريشه ها آن بحث و بررسى كنيم هـر چـند كه علل وعوامل انقلاب بسيار بوده و ما را در اين مختصر فـرصت بـررسى هـمه آنـها نـيست لذابه برخى از آنها كه از اهميت بـيشترى بـرخوردار بـوده و دخـالت مـستقيم ترى درپـيدايش انـقلاب داشته اند مى پردازيم.
منبع:تبيان زنجان
1- انتخاب بازرگان به عنوان نخست وزير دولت موقت، رسما اعلام شد. حكم و فرمان نخست وزيري كه با اتفاق آراء شوراي انقلاب و تصويب امام خميني صادر شده بود، توسط حجتالاسلام والمسلمين رفسنجاني در حضور حضرت امام و آقاي بازرگان قرائت شد.
2- آسوشيتد پرس: با توجه به اينكه شانس موفقيت بختيار روز به روز كمتر ميشود، سخنگوي وزارت خارجه آمريكا به ابراز حمايت ملايم از بختيار بسنده كرد.
3- رييس سازمان سيا اعراف كرد كه در رابطه با پيش بيني مسائل ايران، اين سازمان ناكام بوده است. وي گفت: چيزي كه ما پيش بيني نميكرديم، اين بود كه يك مرد هفتاد و هشت ساله كه مدت چهارده سال در تبعيد بود، اين نيروها را به هم پيوند زند.
4- كيسينجر گفت: بيم آن ميرود كه انقلاب اسلامي به ساير كشورها سرايت كند و گناه اين حركت، متوجه هدف توخالي حقوق بشر است.
5- آيتالله گلپايگاني بازگشت حضرت امام به ميهن را به ايشان تبريك گفت.
614- چند وزارتخانه، از جمله وزارت آموزش و پرورش، امور اقتصاد و دارائي، بهداري و دادگستري، توسط نيروهاي ارتش اشغال شد.
7- بيست و دو نماينده ديگر مجلس شورا، استعفا دادند.
8- در تظاهرت مردم آغاجاري، عدهاي به شهادت رسيدند.
9- هشت هزار يهودي از ايران به اسرائيل رفتند.
انقلاب اسلامى ايران يكى از رخدادهاى بى نظير دوران معاصر و فجر جديدى در تاريخ بشريت است كه منشاء آثارى بس شـگـرف در ابـعـاد فـرهـنـگـى ، سـيـاسـى ، اجـتـمـاعـى ، اقـتـصـادى و... در داخـل و خـارج از ايـران گـشـت . بـه يـقين شجره طيبه اين انقلاب با بهره گيرى از چشمه زلال مـعارف و اعتقادات دينى مردم نستوه و فداكار ايران و با تكيه بر ريشه هاى استوار پيشينه فرهنگى و سياسى و اجتماعى آنان بارور و پرثمر گشت .
ضـرورت بـررسـى چيستى و نيز علل و عوامل ظهور اين پديده و شناخت آثار و بركات آن بر كسى پوشيده نيست . آنچه در اين نوشتار تقديم مى گردد، اشاراتى به ديدگاه مقام مـعـظـّم رهـبـرى دربـاره ايـن انـقـلاب اسـت كـه بـه مـوضـوعـاتـى از قـبـيـل مـفـهوم انقلاب اسلامى ، ضرورت آن، اُلگو و رمز پيروزى و پيام آن و نيز آرمان ، اهـداف ، اصول و اركان انقلاب اسلامى و همچنين مخالفين ، دستاوردها، آسيب ها، تهديدات و رمز تداومش مى پردازد.
كـليـد واژه هـا: مـقام معظم رهبرى ، انقلاب ، اصول انقلاب اسلامى ، اهداف انقلاب اسلامى ، دستاوردهاى انقلاب اسلامى ، آسيب هاى انقلاب اسلامى و تداوم انقلاب اسلامى
منبع:تبيان زنجان
براي تعيين اهداف و اداره عملي كشور و رهبري، خصوصياتي لازم است كه سياستمداران قبلي آنرا به اندازه كافي نداشتند.اين خصوصيات به ترتيب برخورد مردم با آن، عبارتند از:
1 ـ قيافه ظاهري و رفتار (م.ش.1988«~ Rafipoor) ~»
2 ـ شخصيت كاريسماتيك (شخصيت روحاني) و مقتدر (م.ش.140: 1976,«~ Weber) ~»
3 ـ انطباق با ارزشها، نيازها و آرزوهاي افراد از جمله انطباق با ارزشهاي
سنتي ـ فرهنگي ـ مذهبي (م.ش.1978,«~ Burns ~»نقل از 1: 1989.«~ Moyer,et al ~»م.ش.
همچنين 1970«~ , .Hofstaetter ~»
4 ـ قدرت تفكر، علم و فاصله فكري با بقيه«~ (mental set) ~»
5 ـ داشتن ايدئولوژي نويد دهنده و قابل رقابت با ايدئولژي موجود
6 ـ توانائيهاي وسيع«~ (Skills)، ~»توانائي سازماندهي
7 ـ داشتن برنامه مشخص (م.ش..158: 1981«~ Zimmermann) ~»
8 ـ تخصص در زمينه چگونگي اداره يك مملكت
9 ـ تجربه عملي مقايسهاي در كشورهاي ديگر
10 ـ بيانهاي ارزشي تهيج كننده در رابطه با نيازهاي مردم (م.ش.«~ Lasswell) ~»
11 ـ ريسكپذيري، شجاعت و شهامت
12 ـ خود را وقف خداوند و مردم كردن
13 ـ سطح زندگي در پائينترين سطح مردم
نكات فوق از جانب اكثر دانشمندان بزرگ اسلامي نظير ابن سينا، فارابي...تاييد شده است (ر.ك در اين زمينه به منتظري 1369: امامت و رهبري در مباني فقهي اسلامي، ص 23 ـ 9) .
حال در صورتيكه خوانندگان خصوصيات سياستمداران و رهبران انقلاب را بر اساس اين ضوابط ارزيابي نمايند و به ميزان دارا بودن آن ضوابط، از 1 (+) تا 3 (+++) نمره بدهند، اين شخصيتها را بهتر خواهند شناخت.بدين منظور ما بطور خلاصه توانائيهاي برخي از رهبران سياسي را مورد توجه قرار ميدهيم.
منبع:تبيان زنجان
طاهره كشوادى
((خـدا رحمت كند بنده اى را كه بـداند از كجا آمده و در كجاست و به كجا مى رود؟))امام على(ع)
آيا براى انسانى كه در طـول عمر خـويـش در مسير تحقق ايـن حديث نورانى تلاش و پـويـش نمايد، ديگر جاى جهل و ترديد در ((حال)) و اضطراب و اندوه براى ((آينده)) مـى ماند؟ آيا براى انسانى كه بر مبناى جهان بينى متعالى اسلامى مى فهمد گـوهر انتخاب شده هستـى از سوى خداى حكيم است و براى مدتى در ايـن دني، امانتدار ((گنج)) استعدادهاى خويـش و نعمتهاى غير قابل شمارش الهى شده و بر اساس عدالت طبق آنچه كه خـود در دنيـا آزادانه انتخـاب و عمل كــرده است، به محضـر الهى خـواهـد رفت، ديگـر جاى تشـويـش و نگـرانـى مى ماند؟ يا آن كـس كه شتابان به سـوى انجام اعمال نيك مى رود تا بـا زاد و تـوشه در رضـوان الهى كنـار اوليـا قـرار گيرد؟
در راستاى هميـن حديث نـورانى آنجا كه امام فرمـود: و بداند در كجا است ... وظيفه همه ما است كه بـدانيـم در چه جهانـى زندگـى مـى كنيـم; چه جهان طبيعت و ماده و چه جـامعه انسـانـى و اوضـاع تـاريخـى، سياسـى و اجتمـاعى. كسب ايـن آگـاهيها به روش صحيح و واقع بينانه ـ بويژه از طريق علماى متعهد و افراد آگاه و متديـن ـ براى انسان موجب بصيرت، آرامـش، رشد و تعهد مى شـود. به هميـن جهت بخشـى از ايـن مطـالعات و كسب آگـاهيه، به شنـاخت يكـى از عظيـم ترين و شگفتآورتريـن پديده هاى زمان م، يعنى انقلاب اسلامـى ايران منعطف مى گردد.
منبع:تبيان زنجان
محمد مظاهري
انقلاب اسلامي حركتي بسيار مهم در جامعه جهاني به شمار ميآيد. به گزارش راديو لندن امام خميني انقلابي را رهبري كرد كه جهان را لرزاند.[1] در عصري كه جاهليت مدرن همه جا را فرا گرفته بود و چشم اميد بشريت كعبه آمال خود را در بلوك شرق و غرب جستجو ميكرد، ناگهان انقلاب اسلامي مانند خورشيد تابان، مردم جهان را با نور اسلام بيداري بخشيد و اين رستاخيز اسلامي است كه جانهاي مرده را بيدار كرده و زمينه را براي روزي آماده ميسازد كه در پاسخ به سؤال: «لِّمَنِ الْمُلْكُ» (حج/5)
در گسترۀ زمين و از چهار گوشۀ عالم گفته شود؛ «للّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّار»[2] (غافر/16)
منبع:تبيان زنجان
1- حضرت امام طي يك مصاحبه مطبوعاتي در مدرسه رفاه اعلام كردند: شوراي انقلاب حكومت موقت تعيين خواهد شد و حكومت موقت، موظف خواهد بود كه مقدمات رفراندم را تهيه كند. همچنين قانون اساسي كه تدوين شد، به آراء عمومي گذاشته ميشود. ايشان دولت بختيار را غيرقانوني اعلام كردند و گفتند: كاري نكنيد كه مردم را به جهاد دعوت كنم.
2- دانشجويان ايراني با حمله به سفارتخانههاي ايران در آمريكا، لبنان و استراليا، نسبت به رژيم سلطنتي ايران ابراز انزجار كردند.
3- چهل تن ديگر از نمايندگان مجلس از مقام خود استعفا دادند.
10فروردين 1340 (پنج شنبه)
وفات آيتالله العظمي حاج سيد حسين بروجردي
آيتالله العظمي حاج سيد حسين بروجردي با سي واسطه نسبت به حضرت امام حسن مجتبي (ع) ميرساندند. در سال 1253 ش در بروجرد متولد شده و در سن 18 سالگي براي تكميل تحصيل به اصفهان رفت و پس از ده سال به نجف اشرف عزيمت نموده و به درس آيتالله خراساني وارد گرديد. ايشان پس از مراجعت و اقامت در بروجرد به قم مهاجرت كرده و به عنوان مرجع تقليد شيعيان جهان معرفي گرديدند و مدت 16 سال مرجعيت عامه را عهدهدار بودند.
منبع:تبيان زنجان